بقای Macrophomina phaseolina و سایر قارچ‌های همراه در بقایای سویا و تاثیر Trichoderma harzianum بر تغییرات جمعیت آن‌ها

قارچ Macrophomina phaseolina یکی از بیمارگرهای مهم سویا و عامل پوسیدگی ذغالی در مناطق عمده‌ کشت سویا در ایران و جهان است. در این مطالعه‌ دو ساله، بقای M. phaseolina و سایر قارچ‌های همراه بقایای سویا و نیز تاثیر Trichoderma harzianum بر تغییرات جمعیت قارچ‌ها طی زمان، در شرایط محیطی استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت. در سال اول، بقایای سویای آلوده به M. phaseolina در پاکت‌های پلی‌پروپیلنی منفذدار قرار داده شد و در سه عمق 5-0، 15-10 و 25-20 سانتی‌متری در دو خاک آلوده به M. phaseolina و غیرآلوده مدفون گردید. نمونه‌ها طی هشت ماه و در فواصل زمانی دو ماهه از خاک خارج شده و مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، درصد فراوانی جداسازی M. phaseolina، روند کاهشی خطی و کندی طی زمان داشته و بعد از هشت ماه از 3/93 درصد به 6/73 درصد رسید. هم‌چنین فراوانی Trichoderma spp. طی زمان به صورت خطی و به میزان شش درصد افزایش یافت. فراوانی جداسازی M. phaseolina در دو نوع خاک و در اعماق مختلف مشابه بود. در سال دوم، پاکت‌های محتوی بقایای سویای آلوده، در دو خاک آلوده و سترون که با زادمایهTrichoderma harzianum MKR 1321  مایه‌زنی شده بود (+T) مدفون گردید و با تیمار شاهد بدون مایه‌زنی (-T) مورد مقایسه قرار گرفت. درصد فراوانی M. phaseolina طی زمان، در تیمار +T، 5/77 درصد کاهش یافت در حالی که این میزان در تیمار -T  برابر 2/11 درصد بود. هم‌چنین سترون یا آلوده بودن خاک تاثیری بر فراوانی جداسازی آن نداشت. فراوانی جداسازی Trichoderma spp. در تیمار +T پس از هشت ماه 9/93 درصد افزایش یافت. افزایش فراوانی جداسازی Trichoderma spp. به موازات کاهش فراوانی M. phaseolina و سایر قارچ‌ها رخ داد. این نتایج نشان می‌دهد که نقش ترکیبی T. harzianum به عنوان مایکوپارازیت و تجزیه‌کننده‌ قوی مواد گیاهی، سبب کاهش بقای M. phaseolina و سایر قارچ‌های همراه در بقایای گیاهی مدفون در خاک می‌شود.